Bahasa Dayak Bakatiq

Bahasa Dayak Bakatiq (Sara/Riok), adalah bahasa yang dituturkan oleh salah satu sub-suku Dayak di Kalimantan Barat.

Klasifikasi Bahasa: Austronesian: Malayo-Polynesian: Land Dayak: Bakati’ 

Kamus Sederhana:
  • abak = kepala
  • abok = rambut
  • adakngdù = mereka
  • adù = dia
  • agutn = berdiri
  • akupm = engkau
  • ama = tua
  • anak = anak
  • anapm = sakit
  • anga' = laba-laba
  • angû = panjang
  • anû = hari
  • api = api
  • arad = sayap
  • are = pria / laki-laki
  • arû = ilalang / atap
  • asat anû = hari
  • asi = siapa ?
  • asûp = merokok
  • ate = hati
  • atub = awan
  • atûkng = langit
  • ayû' = besar
  • baat = berat
  • baba' = mulut
  • babû = tikus
  • badû' = kering
  • bagurikng = berbaring
  • bait = baik
  • bajalatn = jalan/ berjalan
  • bajara' = merah
  • bajiket = dekat
  • bakaraje = bekerja
  • bakus = bengkak
  • balakng = putih
  • balalakng = belakang
  • bangkak = bengkak
  • bangus = busuk
  • banun = suami
  • barekng = tangan
  • base' = basah
  • batu' = batu
  • bau = baru
  • bintakng = bintang
  • binyak = lemak / minyak
  • biru = hijau
  • buah = buah
  • buih = tidur
  • bunge = bunga
  • buratn = bulan
  • burutn = bulu
  • buut = takut
  • daatn = cabang
  • danau = danau
  • dangkupm = anda
  • dautn = daun
  • daya' = darah
  • diah = ini
  • dikoh = bahwa
  • dingah = dengar
  • dipa' = ular
  • dudukng = hidung
  • gaatn = nama
  • gale' = jalan / jalur/ arah
  • ge = dan
  • guluk = tertawa
  • guntur = guntur
  • idip = hidup
  • ige' = dan
  • ikatn = ikan
  • ile' = lihat
  • imu' = engkau
  • ineh = kecil
  • insitn = daging / daging
  • ite' = kita
  • iyu' = benar, iya, betul
  • iyû' = saya
  • jae' = buruk, jahat
  • jai = apa?
  • jangok = leher
  • japu' = gigi
  • jarum = jarum
  • jûû' = jauh
  • ka = di
  • ka diak = dekat
  • ka sadatn = dalam, di dalam
  • ka samû = di atas
  • ka saroh = di bawah
  • kabih = mati
  • kabur anû = kabut
  • kai' = kita
  • kaja' = kaki
  • kapa = tebal
  • kasu' = anjing
  • kati' = tidak
  • kawe = bahu
  • kayu' = kayu
  • kilat = petir
  • kiri' = kiri
  • kuab = menguap
  • k'ume = mana?
  • kuning = kuning
  • kurit = kulit
  • ku'me = bagaimana?
  • laitn = lain
  • lamus = baik
  • laût = laut
  • maan-maan = semua
  • maa' = angin
  • madok = pukul
  • maka' = mendaki
  • malii' = pilih
  • maneh = jatuh
  • mangun = malu
  • manuk = burung
  • mapa' = mengunyah
  • marĩ = beli
  • masukng = bernafas
  • matah = potong
  • matûd = bagi
  • matukng = aliran
  • matu' = mata
  • maũ = wanita
  • mayũh = tipis
  • muji' = mengatakan, bicara, bilang
  • muka' = buka, ungkap
  • munse' = tangis
  • murã' = tanam
  • muung = ikat
  • naa = orang / manusia
  • nangkû = curi
  • nangoi = berenang
  • nanûk = masak, memasak
  • narabakng = terbang
  • ngagupm = pegang
  • ngamih = bunuh
  • ngamok = tusuk
  • ngampuh = meniup
  • ngãrãyãng = meludah
  • ngarĩ' = gali
  • ngarûm = malam
  • ngarumet = garuk
  • ngasukng = berpikir
  • ngayû = garuk
  • ngina' = kapan?
  • nginsap = hisap
  • ngipeh = meludah
  • ngitong = menghitung
  • ngoot = gigit
  • ngubah = mengalahkan
  • ngumpatn = tanaman
  • nû = jika
  • nyait = jahit
  • nyamuĩ = berenang
  • nyangkaatn = lempar
  • nyape' = mengunyah
  • nyarõh = berburu
  • nyium = endus, cium
  • paitn = air
  • pane = tahu, mengerti, mengetahui
  • paras = hangat
  • parungakng = nyamuk
  • pasir = pasir
  • pate' = petir
  • pima' = mimpi
  • ppupur = busuk
  • rajak = telinga
  • rama = muntah
  • ramin = rumah
  • rangit = langit
  • rata' = lidah
  • ruja' = tajam
  • sadû' = payudara, susu
  • saih = kotor
  • sama' = ayah
  • sampit = sempit
  • sautn = istri
  • sautn da are = suami
  • sautn da maũ = istri
  • sawa' = tahun
  • sia' = garam
  • sinû' = ibu
  • sungut = hitam
  • sunu = kusam, tumpul
  • tanain = perut
  • tane' = bumi / tanah
  • tari' = tali
  • tarutn = kayu / hutan
  • tau' = kanan
  • turah = telur
  • turakng = tulang
  • udu' = rumput
  • ujatn = hujan
  • uman = makan
  • uman = minum
  • ungke = ekor
  • unsok = pendek
  • unuk tane' = debu
  • unyung = duduk
  • utukng = datang

bilangan:
  • asa' = satu
  • dua' = dua
  • taru = tiga
  • apet = empat
  • rima' = lima
  • unum = enam
  • ijû' = tujuh
  • mãĩ' = delapan
  • sapire = sembilan
  • sapuluh = sepuluh
  • dua' puluh = duapuluh
  • rima' puluh = limapuluh
  • saratus = seratus
  • ribu = seribu

-------------
keterangan:
kng = ng
tn = 
pm =


sumber:
- language.psy.auckland.ac.nz
- wikipedia


19 comments:

  1. aiiyo..susahnye mau ingat bhsa ni ye...

    ReplyDelete
  2. Lamus bah kok cuman ani da agak beda ge bahasa bakati kai

    ReplyDelete
  3. gan, aku rindu kamu dalam bahasa dayak bakati bengkayang kalbar ?

    ReplyDelete
  4. Silahkan koreksi:
    Betahi : hamil
    Bus : tidur
    Maump : mandi
    Jakap : besok
    Jana : nanti

    ReplyDelete
  5. Aku sayang kamu aku cinta kamu aku bahagia bersamamu, traslate dayak ya

    ReplyDelete
  6. Aku jadi belajar bahasa ini karena istriku selingkuh dengan orang satu kotanya BKY...

    ReplyDelete
  7. Aku belajar bahasa dayak bakati karena dulu pernah punya pacar yg sangat baik walaupun sdh lama tapi slalu ku ingat kebaikan hatinya dia Tinggal di desa tiga berkat dia slalu mengajarkan lagu dayak dan artinya untuk ku bagiku bahasa dayak itu gampang di pahami aku juga kagum keindahan daerah di bengkayang dn tempat lain di Kalbar

    ReplyDelete
  8. Bakatik dan banyandu hampir sama yah... Aku sangat ingin belajar bahasa dayak banyandu dan bakatik

    ReplyDelete

Apabila ada "kata" atau "arti" yang tidak sesuai dengan pendapat pembaca, atau kami salah mengartikan untuk kamus sederhana yang kami sampaikan di blog ini. Karena keterbatasan atau kesalahan dari sumber/ referensi yang kami dapat. Mohon kiranya untuk memberi koreksi kesalahan dan agar segera kami memperbaikinya.
Salam