Showing posts with label Tibeto-Burman. Show all posts
Showing posts with label Tibeto-Burman. Show all posts

Bahasa Mara

Bahasa Mara, adalah suatu bahasa yang diucapkan oleh orang-orang yang menyebut diri mereka "Mara", yang tinggal di Mara Selatan Mizoram, India dan juga orang-orang yang tinggal di Negara Chin di Burma.

Klasifikasi bahasa:

► Sino-Tibetan
  • Tibeto-Burman
    • Kukish (Kuki-Chin-Naga)
      • Kuki-Chin
        • Southern Chin
          • Mara
        • Central Chin
          • Chin, (Haka (Lai)
          • Mizo (Lushei)

Beberapa contoh bahasa Mara.
  • zy (baca: zeu) 
  • zydua (baca: zeu-dua) 
  • naw (baca: now) 
  • sahlao (baca: sha-hlawh) 

Kata ganti orang:
  • keima = saya
  • kei = saya, aku
  • nama = anda
  • na = anda, kau
  • ano = dia (sopan)
  • a = dia
  • ama = dia, ini
  • eima = kami
  • namo = kalian
  • amo = mereka

Kata ganti milik:
  • keima, ei = (punya) saya, ku
  • keima ha = (milik) saya
  • kei ei = (milik) ku
  • nama, na = (punya) mu
  • tenggang ha = (punya) kalian
  • na ei = (punya) kalian
  • ama, ana = dia (laki-laki), miliknya
  • ama ei, seorang ei - dia (perempuan), miliknya
  • keimo = (punya) kita
  • keimo ei = (punya) kita
  • keimo ha = (punya) kami
  • namo = (punya) mu
  • namo ei = (punya) kalian
  • namo ha = (punya) kalian
  • amo, a-mei = (punya) mereka.
  • amo ei = (punya) mereka
  • amo ha = (punya) mereka
-----------------------------------------
  • khapamatavei = tidak ada
  • khaparai = apapun
  • ato = semuanya
  • khapaleipa = sesuatu
  • khapama = sesuatu atau lainnya
  • aheumatavei = tidak ada
  • aheurai / ahyrai = setiap orang
  • aheu-tleuma = beberapa satu, satu tertentu
  • atlapi = beberapa. . . lain
  • ahrangpa = lain, orang lain
  • ama zyduata = semua
  • zydua = semua
  • pâr = pipa
  • phâr = sikat
  • kü' = tangan
  • khatita'e = kapan
  • aqa = melempar
  • âqh = pahit
  • atcakwa = dingin
  • achipa = jelek, buruk
  • hmeü '= pukulan
  • ehmeu '= pukulan
  • hnâpâsu = hidung
  • anhjeupa '= dekat
  • pari = pusing, pening
  • sahroh = binatang
  • ahropa = lainnya
  • ahropa = hijau
  • apalapa = lurus
  • apahlopa = bulat
  • papao = paman
  • papu = kakek
  • si = obat
  • sie = budak
  • aloh = garam
  • châvei = tidak
  • sa '= daging
  • sa = padi, beras
  • sa '= rambut
  • azau = malam
  • azau '= terbang
  • si '= pergi
  • pali '= gilirannya
  • pali = lidah
  • na = pijat
  • za '= menggelitik
  • na = mendorong
  • hma '= melukai
  • i' = anjing
  • hühü = itu
  • hüü i' = anjing itu
  • hêhê = ini
  • hêê i' = anjing ini
  • pavaw = burung
  • chhikao = jendela
  • chapia pata = lurus
  • pie = beri, memberikan
  • phie = take off
  • pai = pipa
  • phai = sikat
  • pati = makanan
  • ti = air
  • ei ku ei pasi = aku mencuci tanganku
  • ângia ma = apakah itu indah?
  • ei, kei, keima (Pron.) = saya, aku, (english=me)
  • ano (Pron.) = dia
  • ano (Pron.) = dia
  • eima, keimo, keimo sahlao (Pron.) = kami
  • nô = ibu
  • pih-nô, noh nô = ibu mertua
  • paw = ayah
  • vahpa/ lahpinô paw = bapak tiri
  • sieta, sietanô, narônô = saudara
  • unawh = saudara
  • pawpaw, pâpuh, parâhpa = paman
  • khâpa, khâpa-e, khâpamaw = apa
  • khataih la, khataih liata = dimana
  • kheihta, kheihawhta, khatluta, kheihta rai maw = bagaimana
  • khazie? = berapa banyak?
  • khachâ e, khachâ maw? = berapa lama?
  • khatita, khatita-e, khapa nota, nota, tita, nahta, pata, Conj. thlaita, khati nota = ketika
  • khazia, khazia-e, khazia maw, khapa vata = mengapa
  • khazia a châ vei chheih aw = kenapa tidak
  • kheihawpa, kheihawpa he, kheihawhpa-e, kheihawhpa maw, ahy he maw = yang
  • viasa = teman
  • viasa paw = teman pria
  • viasa nô = teman perempuan
  • sie (pheita sie) = berjalan / pergi
  • ârâ = menjalankan
  • âmô, âzia, âpazawh = tidur
  • mo, hmô = lihat
  • âtyuh = duduk
  • âduah = berdiri
  • âzaw = melompat
  • âchô = memukul
  • nie = makan
  • doh = minum

Bilangan:
  • sâkha = satu
  • sano = dua
  • sathô = tiga
  • sapali = empat
  • sapangaw = lima
  • sacharu = enam
  • sasari = tujuh
  • sacharei = delapan
  • sachaki = sembilan
  • sahraw = sepuluh
  • hleikha = sebelas
  • hleino = duabelas
  • hleithô = tigabelas
  • hleipali = empatbelas
  • hleipangaw = limabelas
  • hleicharu = enambelas
  • hleisari = tujuhbelas
  • hleicharei = delapanbelas
  • hleichaki = sembilanbelas
  • syno = duapuluh
  • sytho = tigapuluh
  • sypali = empatpuluh
  • sypangaw = limapuluh
  • sycharu = enampuluh
  • sysari = tujuhpuluh
  • sycharei = delapanpuluh
  • sychaki = sembilanpuluh
  • zakha = ratus
  • zapangaw = lima ratus
  • sâhkha = seribu

Contoh Kalimat:
  • na tlâh ma? = bagaimana kabarmu?
  • ei tlâh / ei tlâh no a cha = kabar baik
  • pati na nie ma ma? = apakah anda memiliki makanan anda?
  • ei nie haw / pati ei nie haw = aku punya makanan
  • a pahâh ma? = apakah itu enak? / apakah lezat?
  • a pahâh kaw = hal ini sangat lezat / ini yummy
  • khapa na tao? = apa yang kamu lakukan?
  • khatai la na vaw aw? = mana anda akan pergi?
  • ahy châbu maw? = buku siapa ini?
  • khazia na cha? = mengapa kamu menangis?
  • dawh khazie maw? = apa waktu?
  • khati na sie aw? = ketika anda akan pergi?
  • na moh hy maw? = apa nama Anda?
  • eichâ ly = terima kasih
  • eichâ ly kaw = terima kasih banyak
  • mapha sy = selamat malam
  • nâmâ mâh mâ? = apakah anda siap?
  • kyh ei chapa cha = aku mencintaimu
  • kyhpachâ, n. kyhpacâna = cinta
  • ei cha star kaw = saya memiliki naksir besar pada Anda
  • ei cha khoh = aku menyukaimu
  • ei cha khoh kaw = saya suka kasih banyak
  • veiseih = mengorbankan diri, egois, penyangkalan diri
  • veiseihna = pengorbanan diri, tidak egois, yang mengorbankan diri, menjadi egois


Mara Alphabet (Capital letters):
A, AW, Y, B, CH, D, E, F, H, I, K, L, M, N, NG, O, Ô, P, R, S, T, U, V, Z


referensi:
http://en.wikipedia.org
http://scholarworks.sjsu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=4740&context=etd_theses
English - Marâh Dictionary by PT. Hlychho, B.A.
http://www.marasaw.com/english-mara.html
More...

Bahasa Mizo

Bahasa Mizo, adalah salah satu bahasa yang dituturkan oleh suku Mizoram, di India. Bahasa Mizo termasuk kelompok Kukish cabang dari keluarga bahasa Sino-Tibetan. Berkerabat dengan bahasa Burma. Bahasa Mizo memiliki berbagai dialek diantaranya dialek Lushai (Lusei, dan Mizo sendiri) adalah paling umum, dan yang kemudian menjadi bahasa Mizo dan lingua franca dari masyarakat Kuki karena penggunaannya yang luas dan eksklusif oleh misionaris Kristen.

Klasifikasi: Sino-Tibetan: Tibeto-Burman: Kukish: Central: Mizo

Dialek dan Subsuku:
  • Aso, 
  • Chho,
    sub: Mun, Kaang dan Ukpu.
    wilayah: semua Mindat, Kanpetlet, Matupi (Matupui) Township dan beberapa kota Paletwa di Burma. beberapa kota-kota di negara bagian Arakan dan beberapa kota kecil di Divisi Magwe di Burma 
  • Halam, 
  • Hmar,
    sub: Hmar, Biate
    wilayah: Churachandpur Kabupaten (Manipur), Jaintia Hills (Meghalaya), Shillong (Meghalaya), Aizawl Kabupaten (Mizoram), NC Hills (Assam), Haflong (Assam). 
  • Lai,
    sub: Lai, Laizo, Halam
    wilayah: Falam, Hakha, Thantlang kota di Negara Chin, Birma. 
  • Lusei,
    sub: Lusei, Ralte, Hualngo.
    wilayah: Mizoram, Churachandpur Kabupaten (Manipur), JaintiaHills (Meghalaya), Shillong (Meghalaya), NC Hills (Assam), Haflong(Assam). 
  • Gangte,
    sub: Gangte, Rangte
    wilayah: Manipur, Assam, Mizoram, Burma. Mayoritas terbanyak di Manipur. 
  • Mara,
    sub: Mara, Serkawr
    wilayah: eksklusif Saiha kabupaten di Mizoram, India, mereka memiliki pemerintahan sendiri dan otonom di bawah Otonomi Daerah Dewan Mara. Mara juga menghuni kawasan yang berdekatan di Burma, namun mereka diberikan di bawah tiga kota dari Matupi, Thantlang dan Paletwa di Chin, Birma Negara. Mara adalah sebuah etnis yang diakui di India. 
  • Miu-Khumi,
    wilayah: sebagian besar Paletwa Township, Chin, di Burma. 
  • Paite,
    sub: Paite, Tedim
    wilayah: Tedim, Tung Zang kota di Chin, Burma dan beberapa kota di Manipur, India. 
  • Thado-Kuki,
    sub: Kuki (disebut juga Mizo-Kuki), Thado
    wilayah: beberapa kota di Sitkiang di perkampungan Burma dan beberapa di Manipur yaitu-Churachandpur, Sadar Hills, NC Hills (Assam), Chandel, Tamenglong, India. 

Kamus sederhana: bahasa Mizo
  • amaherawhchu = namun
  • arsâ = ayam
  • boruak = udara
  • châw = makanan
  • dam takin [(u) le] = selamat tinggal / pergilah dalam damai
  • dar engzât nge? = jam berapa sekarang?
  • eng(nge) = apa
  • engtikah = kapan
  • engtin = bagaimana
  • engtiangin = bagaimana
  • i dam em? = apa kabar
  • ka làwm e = terima kasih
  • khawiah? = dimana?
  • khawnge i kal dáwn? = di mana anda akan pergi?
  • khúa = kota
  • kum = tahun / umur
  • lei = bumi
  • mangtha = selamat malam
  • ní = hari / matahari
  • sâ = daging
  • sanghâ = ikan
  • thà mâw = bagaimana anda lakukan?
  • thingpui = teh
  • thlà = bulan
  • thlà(pui) = bulan
  • thlawh(theih)na = pesawat terbang
  • tui = air
  • tumhmun = bandara
  • vàn = langit
  • zakhamna = jaminan
  • zin = melakukan perjalanan
bilangan:
  • (pa)khat = satu
  • (pa)hnih = dua
  • (pa)thum = tiga
  • (pa)li = empat
  • (pa)ngá = lima
  • (pa)ruk = enam
  • (pa)sarih = tujuh
  • (pa)riat = delapan
  • (pa)kua = sembilan
  • sàwm = sepuluh
  • sàwmpakhat = sebelas
  • sàwmpakua = sembilanbelas
  • sawmhnih = duapuluh
  • sawmthum = tigapuluh
  • sawmküa = sembilanpuluh
  • zà = seratus
  • zangá = limaratus
  • säng(khat) = seribu
  • sïng(khat) = sepuluhribu
  • nûai(khat) = seratusribu
  • one lakh = seratus ribu (English India)
  • maktadûai = sejuta
  • vaibelchhia = sepuluhjuta
  • vaibelchhetak = seratusjuta
  • tlûklehdingäwn = semiliar


sumber:
- protomalayans.blogspot.com
- wikipedia
- dan beberapa sumber lain
More...